Erivan, Bakü, Ankara GERGİN
Ermenistan ve Azerbaycan arasında geçen yılın ikinci yarısında başlayan gerginlik giderek tırmanıyor.
A+A-
Ermenistan ve Azerbaycan arasında geçen yılın ikinci yarısında başlayan gerginlik giderek tırmanıyor.
1 Aralıkta her iki ülke liderlerinin Kazakistan’ın başkenti Astana’daki AGİT zirvesi sırasında yapılan görüşmelerden bir sonuç alınamaması üzerine gerginlik biraz daha arttı.
Her iki ülkenin ordularının yanında Dağlık Karabağ Savunma Ordusunda da ciddi askeri hazırlık görülüyor. Ermeni ve Azeri medyası taraflar arasında geniş çaplı bir savaşın kapıda olduğunu iddia ediyor. Bakü, Yukarı Karabağ’da askeri operasyonları yapabileceği belirtilirken, Erivan’ın buna sert cevap vereceğinin işaretlerini veriyor.
Sadece her iki ülke de değil diasporalarda da ciddi hazırlıklar yapıldığı yolunda işaretler var. Her iki tarafta gerektiğinde 150 ila 200 bin silahlı insan çıkarmak istiyor. Yani tarafların aynı zamanda lejyoner birlikler hazırlama yolunda olduğu yolunda iddialar var.
İSTİHBARAT OPERASYONLARI VE ÇATIŞMALAR
Konu hakkında görüşlerine başvurduğumuz Rusya Bilimler Akademisinden Andrey Greygoroviç son dönemlerde bölgede sürekli olarak istihbarat operasyonları ve küçük boyutlu çatışmaların yaşandığını belirterek bir savaş durumunun göz ardı edilmediğini söylüyor.
Greygoroviç bu gerginliği şöyle değerlendirdi: “Sürekli istihbarat birimleri bölgeye giriş yapıyor ve sürekli olarak kısa çatışmalar yaşanıyor. Giderek daha savaşı çağrıştıran gelişmeler yaşanıyor. Uzlaşmaya yönelik tüm çağrılar özellikle Azerbaycan tarafından boşa çıkarılıyor. Azerbaycan, Ermenistan ordusunun Yukarı Karabağ çevresindeki 7 bölgeden çekilmesini dayatıyor. Oysa bu bölgeler Yukarı Karabağ’ın askeri ve politik güvenlik alanlarına giriyor. Aynı zamanda tampon rolünü oynayarak savaşın çıkmasını engelleyen ara bölgeler niteliğini de taşıyor.
Her iki tarafın da Astana’daki toplantılar sırasında yaptıkları açıklamalarda durumun bir çıkmaza girdiğini gösterdi. Bu durumun 2011 yılında daha ağırlaşacağını gösteriyor. Hem taraflar hem de arabulucular normal olmayan uzlaşma yöntemleri arıyorlar ve çok yoğun bir çalışma içindeler.”
Bu arada gerginlik politikacıların resmi açıklamalarından çok basın üzerinden yürüyor. Azerbaycan Yukarı Karabağ’ın kendi toprakları içinde olduğuna, Ermenistan ise Yukarı Karabağ’da iki referandum yapıldığı ve bunun uluslararası kabul gördüğünü savunuyor.
Geçtiğimiz aylarda Azerbaycan ve Ermenistan başkanları Moskova’da yaptıkları görüşmelerde ‘Moskovs deklarasyonunu’ imzalayarak sorunların silahsız çözümü için irade beyanında bulunmuşlardı. Ancak Astana’daki AGİT toplantısında yapılan görüşmelerde ilerleme sağlanmaması gerginliğin artmasına yol açtı. Bazı gözlemciler ise yakın zamanda Bakü’deki Ermeni kilisesinin açılması olumlu olduğunu ancak sorunlarda ilerleme sağlanmadığını belirtiyor.
ERİVAN ANKARA İLİŞKİLERİ İÇİN KÖTÜ BİR YIL OLACAK
Buna paralel olarak Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleştirilmesi için 2009 yılında başlayan görüşmelerin tıkandığı belirtiliyor.
Andrey Greygoroviç, Türk Ermeni ilişkilerinde ciddi bir gelişme beklenmemesi gerektiği görüşünde. “2009’da sarf edilen çabalar 2010’da donmaya başladı. Tüm girişimlerde en önemli sorun Ankara’nın Bakü’ye bağlı olmasından kaynaklanıyor. İleriki dönemde de bu sorun olmaya devam edecek. Çünkü görüşmelerin temel noktalarını Yukarı Karabağ sorununa bağlanıyor. Yani Türkiye Azerbaycan’ın şartlarını öne sürüyor. Tabii ki bu tür girişimler üçüncü ülkeler üzerinden yapılacak ve Gürcistan üzerinden yürütülmeye çalışacak ama bu görüşmeler de ciddi bir gelişme yaşanmıyor.
Gerginlikte söz söyleme gücüne sahip üçüncü güç Washington, soykırımın meclis gündemine gelişini engelledikten sonra uzun süredir Ermeni lobisine takılan Matyu Brayza Bakü’ye düzenledi.
Brayza, Türk yanlısı bir dış ilişkiler bürokratı olmanın yanında AGİT’deki görevi sırasında ilgilendiği Yukarı Karabağ sorunu konusunda bilgi sahibi bir politikacı olarak biliniyor. Beyaz Sarayın Brayza’yı normal işleyişin dışında ataması Ermeni ve Azeri girginliğini kontrol etmeye yönelik acil bir tedbir olarak değerlendiriliyor.
1 Aralıkta her iki ülke liderlerinin Kazakistan’ın başkenti Astana’daki AGİT zirvesi sırasında yapılan görüşmelerden bir sonuç alınamaması üzerine gerginlik biraz daha arttı.
Her iki ülkenin ordularının yanında Dağlık Karabağ Savunma Ordusunda da ciddi askeri hazırlık görülüyor. Ermeni ve Azeri medyası taraflar arasında geniş çaplı bir savaşın kapıda olduğunu iddia ediyor. Bakü, Yukarı Karabağ’da askeri operasyonları yapabileceği belirtilirken, Erivan’ın buna sert cevap vereceğinin işaretlerini veriyor.
Sadece her iki ülke de değil diasporalarda da ciddi hazırlıklar yapıldığı yolunda işaretler var. Her iki tarafta gerektiğinde 150 ila 200 bin silahlı insan çıkarmak istiyor. Yani tarafların aynı zamanda lejyoner birlikler hazırlama yolunda olduğu yolunda iddialar var.
İSTİHBARAT OPERASYONLARI VE ÇATIŞMALAR
Konu hakkında görüşlerine başvurduğumuz Rusya Bilimler Akademisinden Andrey Greygoroviç son dönemlerde bölgede sürekli olarak istihbarat operasyonları ve küçük boyutlu çatışmaların yaşandığını belirterek bir savaş durumunun göz ardı edilmediğini söylüyor.
Greygoroviç bu gerginliği şöyle değerlendirdi: “Sürekli istihbarat birimleri bölgeye giriş yapıyor ve sürekli olarak kısa çatışmalar yaşanıyor. Giderek daha savaşı çağrıştıran gelişmeler yaşanıyor. Uzlaşmaya yönelik tüm çağrılar özellikle Azerbaycan tarafından boşa çıkarılıyor. Azerbaycan, Ermenistan ordusunun Yukarı Karabağ çevresindeki 7 bölgeden çekilmesini dayatıyor. Oysa bu bölgeler Yukarı Karabağ’ın askeri ve politik güvenlik alanlarına giriyor. Aynı zamanda tampon rolünü oynayarak savaşın çıkmasını engelleyen ara bölgeler niteliğini de taşıyor.
Her iki tarafın da Astana’daki toplantılar sırasında yaptıkları açıklamalarda durumun bir çıkmaza girdiğini gösterdi. Bu durumun 2011 yılında daha ağırlaşacağını gösteriyor. Hem taraflar hem de arabulucular normal olmayan uzlaşma yöntemleri arıyorlar ve çok yoğun bir çalışma içindeler.”
Bu arada gerginlik politikacıların resmi açıklamalarından çok basın üzerinden yürüyor. Azerbaycan Yukarı Karabağ’ın kendi toprakları içinde olduğuna, Ermenistan ise Yukarı Karabağ’da iki referandum yapıldığı ve bunun uluslararası kabul gördüğünü savunuyor.
Geçtiğimiz aylarda Azerbaycan ve Ermenistan başkanları Moskova’da yaptıkları görüşmelerde ‘Moskovs deklarasyonunu’ imzalayarak sorunların silahsız çözümü için irade beyanında bulunmuşlardı. Ancak Astana’daki AGİT toplantısında yapılan görüşmelerde ilerleme sağlanmaması gerginliğin artmasına yol açtı. Bazı gözlemciler ise yakın zamanda Bakü’deki Ermeni kilisesinin açılması olumlu olduğunu ancak sorunlarda ilerleme sağlanmadığını belirtiyor.
ERİVAN ANKARA İLİŞKİLERİ İÇİN KÖTÜ BİR YIL OLACAK
Buna paralel olarak Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleştirilmesi için 2009 yılında başlayan görüşmelerin tıkandığı belirtiliyor.
Andrey Greygoroviç, Türk Ermeni ilişkilerinde ciddi bir gelişme beklenmemesi gerektiği görüşünde. “2009’da sarf edilen çabalar 2010’da donmaya başladı. Tüm girişimlerde en önemli sorun Ankara’nın Bakü’ye bağlı olmasından kaynaklanıyor. İleriki dönemde de bu sorun olmaya devam edecek. Çünkü görüşmelerin temel noktalarını Yukarı Karabağ sorununa bağlanıyor. Yani Türkiye Azerbaycan’ın şartlarını öne sürüyor. Tabii ki bu tür girişimler üçüncü ülkeler üzerinden yapılacak ve Gürcistan üzerinden yürütülmeye çalışacak ama bu görüşmeler de ciddi bir gelişme yaşanmıyor.
Gerginlikte söz söyleme gücüne sahip üçüncü güç Washington, soykırımın meclis gündemine gelişini engelledikten sonra uzun süredir Ermeni lobisine takılan Matyu Brayza Bakü’ye düzenledi.
Brayza, Türk yanlısı bir dış ilişkiler bürokratı olmanın yanında AGİT’deki görevi sırasında ilgilendiği Yukarı Karabağ sorunu konusunda bilgi sahibi bir politikacı olarak biliniyor. Beyaz Sarayın Brayza’yı normal işleyişin dışında ataması Ermeni ve Azeri girginliğini kontrol etmeye yönelik acil bir tedbir olarak değerlendiriliyor.
HABERE YORUM KAT