Türkiye'nin toplumsal bilincinin ve sol tarihinin oluşumunda önemli bir yere sahip olan Sol Yayınları'nın kurucusu ve sahibi Muzaffer İlhan Erdost, tedavi gördüğü Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde yaşamını yitirdi. 

Erdost, Deniz Gezmişlerin avukatı Halit Çelenk’in geçen hafta yaşamını yitiren eşi Şekibe Çelenk'in cenaze törenine katılmış ve bir konuşma yapmıştı. 

Hayatı boyunca insan hakları için mücadele eden Muzaffer İlhan Erdost, son söyleşisini yazarımız Şükran Soner ile yapmıştı.

‘İLHAN İLHAN DİYE SESLENDİM…’

Muzaffer Erdost’un kardeşi İlhan Erdost, 12 Eylül darbesinden sonra, 7 Kasım 1980’de gözaltına dövülerek öldürülmüştü. Kardeşinin ölümünün ardından onun ismini de alarak yaşatan Muzaffer İlhan Erdost, Politikyol’dan Dilara İlbuğa’ya 2018’de verdiği söyleşide o günleri şöyle anlatmıştı: "İçeriye girdik, İlhan’ın yüzü kan içinde. Bağırdım, bir yudum su getirin diye. “Midem bulanıyor, kusacağım” diyerek yere düştü İlhan. Vahap diye bir çocuk var, tıp fakültesi öğrencisiymiş. O koşturdu, şekerli su istedi. Beni içeri aldılar o sırada. İlhan’ı iki ranzanın arasına yatırdılar, yığıldı zaten. “İlhan İlhan” dedim, ses vermedi. Biri nabzı durmuş dedi. Battaniyenin arasında alıp götürdüler İlhan’ı…"

MUZAFFER İLHAN ERDOST HAKKINDA

Şair, yazar ve yayıncı. Türkiye İnsan Hakları Vakfı ve Türkiye İnsan Hakları Kurumu kurucu üyesi.

18 Eylül 1931, Tokat doğumlu. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi mezunu.

Lise ikinci sınıftayken Sivas’ta çıkan Ülke adlı gazetede, ilk yazısı olan Kemalettin Kamu ile ilgili bir incelemeyi iki gün yayımlayarak yazarlık yaşamına başladı. Ardından Yücel dergisinin genç şairler bölümünde şiirleri yayımlandı. Fakülteye başladığında Seçilmiş Hikayeler dergisinde öyküleri, Ufuklar dergisinde şiirleri ve yazıları yayınlanıyordu. Sol eğilimli bir gazete olan Pazar Postası’nda önce yazılar yazdı, sonra orada yazı işleri müdürü olarak çalıştı. Okulu bitirtince de iş olarak gazeteciliği seçti. Yaşamı boyunca gazetecilik, yayıncılık yaptı ve kitabevi işletti. Sadece yedek subayken Şemdinli’de veterinerlik mesleğini yaptı.

Fakülte öğrenciliği yıllarından başlayarak, Ankara’da çıkan Evrim (1953-54), Pazar Postası (1957-59), Ülke (1960) dergilerinden kiminin yazı işleri müdürlüğünü, kiminin de yayın yönetmenliğini yaptı. 1958’de başladığı yayıncılık deneyimi 1960’a kadar sürdü. Yayıncılık deneyimine başladığı “Açık Oturum Yayınları”ndan ilk kitap olarak, Cezayir’de Fransız generallerin işkence yaptığı Henri Alleg’in La Question adlı kitabını yayınladı. 27 Mayıs 1960 ihtilalinden sonra o kitaptan dolayı MİT tarafından izlenmeye başlandığını öğrendi.

1958-63 yılları arasında Ulus gazetesinde çalıştı. 1964’te kurduğu Sol Yayınları’nı, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 142. maddesine aykırı eylemde bulunmaktan hüküm giydiği 1971’e kadar yönetti. 1974’te af yasası ile hapisten çıkınca yeniden yayıncılığa başladı.

12 Eylül (1980) döneminde sıkıyönetimce gözaltına alındıktan sonra dövülerek öldürülen Onur Yayınevi’nin sahibi kardeşi İlhan Erdost’un anısını yaşatmak amacıyla kendi adıyla kardeşinin adını birlikte kullanmaya başladı. 1989’da İnsan Hakları Derneği (İHD)  Ankara Şubesi Başkanlığı yaptı. Ankara’da kurduğu İlhan Kitabevi’ni işletti.

1950’den itibaren yazmaya başladığı şiir, öykü, deneme ve eleştiri tarzındaki yazılarında toplumsal sorunlar, Türkiye ve Osmanlı tarihi, tarım, faşizm ve demokrasi konularına daha ağırlıklı olarak eğildi. 1952’den sonra edebiyat alanındaki etkinliklerini artırdı. 1965’ten başlayarak; toplumsal sorunlar, Türkiye (Osmanlı dahil) tarihi, tarım, faşizm ve demokrasi konularında düşünmeye ve yazmaya ağırlık verdi.

Şiir, hikâye, sanatsal ve siyasal yazıları Son Havadis ve Cumhuriyet gazeteleri ile Hisar, Yeni Ufuklar, Seçilmiş Hikâyeler, Açık Oturum (tek sayı çıkan kendi yayını, Mayıs 1955), Kaynak, Mavi, Yön, Türk Solu, Dost Ülke, Papirüs, Türkiye Yazıları, Edebiyat ve Eleştiri gibi dergilerde yayımlandı. Bir yazısının başlığı ile İkinci Yeni şiir akımının adını koydu ve destekleyicileri arasında yer aldı.

Eserleri

İnceleme-Araştırma-Eleştiri:

• “Türkiye Sosyalizmi” ve Sosyalizm (1969),
• Türkiye Üzerine Notlar (1970),
• Bilim ile Yazın Arasında (1984),
• Osmanlı İmparatorluğu’nda Mülkiyet İlişkileri (1984),
• Şemdinli Röportajı (1987),
• Kapitalizm ve Tarım (1984),
• Demokrasi ve “Demokrasi” (1989),
• Adam İçin Türevler (Eskiz, 1990),
• Ulus, Uluslaşma, Demokratikleşme (1991),
• Bir Fotoğrafta Alt Yazı / İki 7 Kasım (1991),
• Üç Şair / Nazım Hikmet, Cemal Süreyya, Ahmet Arif (1994),
• Kanı Kanla Yıkamak-İnsan Hakları ve Türkiye (1994),
• Faşizm ve Türkiye 1977 - 1980 (1995),
• Türkiye’nin Yeni-Sevr’e Zorlanması Odağında Üç Sivas (1996),
• İkinci Yeni Yazıları (1997),
• Küreselleşme ve Osmanlı Devlet Modeli Makasında Türkiye (1998),
• Yeni Dünya Düzenine Zorlanması Odağında Türkiye (1999),
• Pandora’nın Bir Başka ‘Kutusu’ (2000),
• Türkiye'nin Kararan Fotoğrafları (2003),
• 12 Eylül Turkaları (2004),
• Azınlıklar Sorunu (2005),
• Sosyalizmi Seviyorum (2007),
• Türkiye 2009 (2009).

Derleme: 

• İlhan İlhan (Kardeşi İlhan Erdost hakkında yazılar ve şiirler, 1983).

Şiir: 

• Havada Kalan Güvercin (1990).

Öykü: 

• Ey Karanlık Mavi Güneş (1990).

Anlatı: 

• Onu Anlat İşte (1989).