Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 16 Nisan 2017 Pazar günü yapılan anayasa değişikliğine ilişkin referandumun, "tam kanunsuzluk" nedeniyle iptali istemiyle yapılan başvuruların reddi kararının gerekçesini açıkladı.

Ardından YSK Başkanı Sadi Güven referandumun kesin sonuçlarını kamuoyuna duyurdu.

Ayrıntılı referandum sonuçları

YSK'ya göre 16 Nisan Referandumunda toplam 25 milyon 157 bin 463  seçmen "evet", 23 milyon 779 bin 141 seçmen "hayır" oyu kullandı. YSK açıklaması 27 Nisan 2017 tarihle Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayınlandı.

Yurt içi

Yurt  içi seçmen kütüğüne kayıtlı olan 55 milyon 319 bin 222 seçmen bulunuyordu.

48 milyon 374  bin 576 seçmen sandığa gitti.

47 milyon 528 bin 949 oy geçerli sayıldı.

845 bin 627 oy geçersiz.

Katılma oranı yüzde 87,45.

Yurt dışı

Yurt dışında 2 milyon 972 bin 676 kayıtlı seçmen bulunuyordu.

1 milyon 325 bin 682 seçmen yurt dışı temsilciliklerde kurulan sandıklarda oy kullandı.

yların 1 milyon 309 bin 821'inin geçerli sayıldı.

15 bin 861 oy geçersiz kabul  edildi.

Seçime katılma oranı yüzde 44,60.

Gümrük kapıları

Gümrük kapılarında 98 bin 597 seçmen oy kullandı.

Oyların 97 bin 834'ü geçerli.

763'ü geçersiz sayıldı.

Katılım oranı yüzde 3,32.

Toplam

Yurt içinde, yurt dışında ve gümrük kapılarında toplam 58 milyon 291 bin 898 kayıtlı seçmenden 49 milyon 798 bin 855'i oy kullandı.

Katılma oranı yüzde 85.43.

Kullanılan oyların 48 milyon 936 bin 604'ü geçerli, 862 bin 251'i geçersiz sayıldı.

Geçerli oylardan 25 milyon 157 bin 463 oy "evet", 23 milyon 779 bin 141 oy ise "hayır" için kullanıldı.

"Evet" oylarının geçerli oylara oranı yüzde  51,41, "hayır" oylarının geçerli oylara oranı yüzde 48,59.

"Tam kanunsuzluk" başvurusuna ret kararı gerekçesi

Gerekçede YSK'nın "mühürsüz oyların geçerli sayılacağına" ilişkin kararının, henüz sandık sonuçları belirmeden ve tercihler üzerindeki olası etkisi bilinmeden alındığı, bu kararın, eşitlik ve tarafsızlık ilkesine de uygun, objektif bir karar olduğu belirtildi.

"Bu itibarla Kurul kararının, seçimin neticesine tesir eden bir müdahale olarak değerlendirilmesi mümkün değildir." denildi.

“Vatandaşın oy kullanma hakkı” gerekçesi

"Demokratik toplum gereklerine uygun olarak, yurttaşların oy kullanarak yönetime katılma hakkı, her türlü engellemelere karşı korunmalıdır. Bu nedenle, vatandaşların oy kullanma hakkı, seçim güvenliğini ihlal etmeyen hallerde mutlaka korunması gereken bir haktır".

Şikayet alınmamış

Gerekçede, ayrıca ihbar ve şikayet alınmadığı belirtildi:

"İddia edildiği gibi filigranlı oyların önceden çalınıp bazı kişilerce ele geçirildiğine yönelik hiçbir ihbar veya şikayet alınmamış, bu hususla ilgili soruşturma açıldığına dair hiçbir bilgi ve belge Kurul'a intikal etmemiştir. Oy pusulası ve zarflarının sandık kurulunca mühürlenmemiş olması, tek başına dışarıdan sahte oy pusulası ve zarfın getirilmesine yol açabileceği anlamına gelmez. O yer sandık seçmen listesinde yer almayan bir kişinin dışarıdan oy pusulası getirerek oy kullanması mümkün bulunmamaktadır."

Bu itirazlar dikkate alınmadı

Oysa 17 Nisan itibariyle YSK binalarının önünde itiraz ve şikayet için uzun kuyruklar oluşmuştu.

16 Nisan referandumuna ilişkin rapor hazırlayan Oy ve Ötesi ise, tutanakların yüzde 94’üne ulaşıldığını 100 bin civarı oyun dağılımında uyuşmazlık tespit edildiğini belirten bir papor yayınlamıştı.

Hayır ve Ötesi'nin hazırladığı raporda ise bazı sandıklarda katılım oranın ve, “Evet” oyu oranın firesiz “Evet” çıktığı belirtilmiş ve  “şaibenin boyutunun 18 milyon oydan daha fazlasına işaret ettiği” ifade edilmişti.

Referanduma ilişkin ilk tespitlerini açıklayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Referanduma ilişkin ilk tespitlerinde YSK'nın mühürsüz zarf ve pusulaların da geçerli sayılacağı yönündeki kararını "YSK yasaya aykırı biçimde önemli bir güvenlik tedbirini ortadan kaldırmıştır" sözleriyle değerlendirmişti.

CHP ve HDP başvurmuştu

Cumhuriyet Halk Partisi  (CHP) 18 Nisan’da ve Halkların Demokrasi Partisi (HDP) ise 19 Nisan’da YSK’ya Referandum’un “mühürsüz oy pusulaları”nın kabulü kararı nedeniyle iptal talebinde bulunmuştu.

YSK her iki başvuruyu da 19 Nisan’da reddetmişti.