Ponzi sistemi, yüksek getiri vaat ederek yatırımcıları sisteme katmayı amaçlayan ve ilk yatırım yapanlara ödemenin sisteme sonradan katılanların parasıyla yapıldığı bir dolandırıcılık yöntemidir.

Bu sistem, adını 1920'lerde Amerika'da bu yöntemi kullanarak büyük bir vurgun yapan Charles Ponzi'den almıştır.

Ponzi sistemlerinde, sisteme katılan yatırımcılara yüksek getiri vaat edilir. Bu getiri, genellikle gerçekçi olmayan oranlardadır. Yatırımcılara, sisteme yatırdıkları paranın kısa sürede katlanarak artacağı söylenir.

Ponzi sistemlerinin işleyişi oldukça basittir. Sisteme ilk katılan yatırımcılara, sisteme sonradan katılanların parasıyla ödeme yapılır. Bu sayede, sisteme katılan yatırımcılar, yüksek getiri elde ettikleri yanılsamasına kapılırlar.

Ponzi sistemleri, ancak belirli bir süre boyunca sürdürülebilirdir. Sisteme katılan yatırımcı sayısı arttıkça, sisteme sonradan katılanların parasıyla ilk yatırımcılara ödeme yapmak zorlaşacaktır. Bu durumda, sistem çökecek ve yatırımcılar paralarını kaybedecektir.

Ponzi Sistemlerinden Nasıl Korunulur?

Ponzi sistemlerinden korunmak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bu noktalar şunlardır:

Yüksek getiri vaatlerine karşı dikkatli olunmalıdır. Gerçekçi olmayan oranlarda getiri vaat eden yatırım fırsatlarından uzak durulmalıdır.

Yatırım yapmadan önce, sistemin işleyişi hakkında detaylı bilgi edinilmelidir. Sistem nasıl çalışıyor? Yatırımcıların paraları nerede kullanılıyor? Bu soruların cevapları iyice anlaşılmalıdır.

Sisteme katılan diğer yatırımcılarla konuşulmalıdır. Diğer yatırımcıların deneyimleri hakkında bilgi edinilmelidir.

PONZİ SİSTEMLERİNİN TÜRKİYE'DEKİ ÖRNEKLERİ

Türkiye'de de Ponzi sistemleri ile ilgili birçok olay yaşanmıştır. En son örnek ise, 2017 yılında ortaya çıkan Çiftlik Bank skandalıdır. Çiftlik Bank, sisteme katılanlara yüksek getiri vaat ederek milyonlarca insanı dolandıran bir Ponzi sistemiydi.

PONZİ SİSTEMLERİNİN HUKUKİ DURUMU

Ponzi sistemleri, Türkiye'de "dolandırıcılık" olarak kabul edilir ve bu suç için 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası verilebilir.