ABD'nin Suriye'ye yönelik yeni planı belirginleşmeye devam ediyor. Geçtiğimiz hafta SUK ile yollarını ayırmasının ardından, ABD yönetiminin Kilis'te kurulacak bir füze sistemi ile Suriye'de fiili olarak uçuşa yasak bölge ilan etmeyi planladığı iddia ediliyor.

Milliyet gazetesinden Aslı Aydıntaşbaş'ın gündeme getirdiği plana göre, ABD ile Türkiye arasında varılan uzlaşmayla birlikte, Kilis'te oluşturulacak füze sistemi sayesinde Suriye'de filli olarak uçuşa yasak bölge ilan edilecek. Aydıntaşbaş, bu seçeneğin bir süredir masa durduğunu ve ABD ile Türkiye arasında görüşüldüğünü belirtiyor.

Plana göre, her iki ülke askerinin de Suriye'ye girmemesi kaydıyla Türkiye ve Ürdün'e patriot füzelerinden oluşan bir hava savunma sistemi kurulacak. Bu füze sistemi sayesinde Kilis'ten Halep'e kadar olan bölgede muhaliflerin rahatça hareket edebilecekleri ve sığınmacıların yerleşebilecekleri bir güvenli bölge yaratılacak. Kilis'te kurulacak olan patriot sistemi ise, belirlenen bölgede Suriye ordusunun uçak ve helikopterlerle uçuş yapmasını engelleyecek. Bu sayede, BM kararına ihtiyaç kalmadan ve bir kara harekatı olmadan Suriye hava sahası kontrol altına alınmış olacak.

ABD seçenekleri değerlendirdi
Uzun zamandır Türkiye tarafından etkisiz kalmakla eleştirilen ABD'nin, Suuriye konusunda hazırlanan planları incelediği anlaşılıyor. Suriye'de muhaliflerin başarızlıktan kurtulamaması ve bölgedeki çatışmanın olumsuz etkilerinin komşu ülkelere de yansıma ihtimalinin artması üzerine, ABD yönetimi seçenekler arasından fiili bir tampon bölge oluşturulmasında karar kılmış görünüyor.

Obama'nın masasında duran ve başkanlık seçimlerinin ardından son halinin verileceği söylenen plan hakkında, Eylül ayında Türkiye'ye gelen ABD Genelkurmay Başkanı Martin Dempsey'in ziyaretinden bu yana, iki ülke askeri makamları arasında gerekli görüşmelerin yapıldığı iddia ediliyor. Buna göre, Türk ve ABD ordusunun koordinasyon halinde üzerinde çalıştığı planlar, her iki ülke askerinin de Suriye’ye ‘girmemesi’ kaydıyla, Türkiye’ye yerleştirilen patriot füzeleri aracılığıyla denetlenen bir ‘no fly zone’ içeriyor.

Planın resmi anlamda bir uçuşa yasak bölge ilanı olarak hazırlanmadığı dikkat çekerken, bunun ardında ABD'nin Suriye'ye yönelik yüksek askeri ve siyasi maliyet gerektiren bir tarzda müdahaleye henüz sıcak bakmaması olduğu bildiriliyor. Geçmişte Irak ve Libya'da uygulandığı türden bir uçuşa yasak bölge ilanı için, o ülkenin hava savunma sisteminin önceden tahrip edilmesi gerektiğinin belirtildiği yorumlarda, Suriye'de bunu başarabilmek için 1000'e yakın sortiyle 400 farklı noktaya birkaç hafta süren bir askeri operasyon yapılması gerektiği ileri sürülüyor. Üstelik böyle bir seçenek, BM kararını da gerektirdiği için, ABD tarafından sıcak karşılanmıyor.

Şu anda üzerinde çalışılan plan, tam anlamıyla bir tampon bölge olmasa da, fiili olarak Suriye ordusunun ülke topraklarında hareket alanını daraltan bir uygulama oluyor. ABD'nin "no boots on the ground" (alanda postal yok) sözleriyle tarif ettiği bu plan, Suriye'ye kara harekatını şimdilik dışarıda bırakıyor.

ABD muhaliflerin komutasını üstleniyor
Aslı Aydıntaşbaş, söz konusu planın Türkiye açısından avantajının "Suriyeli mültecilerin geri dönebilmesi ve muhaliflerin daha rahat organize olarak Suriye genelinde temsili bir yapı kurabilmesi" olduğunu belirtirken, ayrıca Halep, Azaz, İdlib ve civar bölgelerdeki sivil halkın da bombardımandan etkilenmesinin önlenmiş olacağını iddia ediyor.

Ancak Kilis'te kurulan füze sistemi sayesinde hareket kabiliyeti artırılacak olan Suriyeli muhaliflerin, ABD'nin doğrudan komutasına alınmasının planladığı görülüyor. ABD'nin Suriye muhalefetine yeni bir şekil vermek için giriştiği son adımlarının da gösterdiği gibi, muhalif grupların etkisinin giderek yitirmesi karşısında, ABD sürecin yönetimini daha fazla kendi inisiyatifine alıyor.

Bu koşullarda, Kilis'te kurulacak füze savunma sistemi ile Suriye ordusunun hava kuvvetleri Suriyeli muhaliflerin yerleştirileceği alandan uzak tutulacak ve muhaliflere yönelik operasyon yapması önlenmiş olacak. Daha önemlisi ise, plan sayesinde ABD tarafından silahlandırılan muhaliflerin, patriot sistemleri ve savaş uçakları eşliğinde Suriye ordusuna karşı saldırılar gerçekleştirme ihtimalinin ortaya çıkması.

Patriot heyecanının sebebi anlaşıldı
Kasım ayının başlarında Türkiye'nin NATO'dan patriot füze savunma sistemi istediği haberleri çıkmıştı. Türkiye gerekçe olarak Suriye'nin olası bir saldırısına karşı korunma amacını ileri sürmüştü, ancak Suriye'nin somut bir gerçekçe olmadan Türkiye'ye saldırması ihtimalinin çok düşük olması nedeniyle, patriot füzelerine yönelik talep soru işaretleri doğurmuştu.

iki gün önce NATO'dan yapılan açıklamada ise, Türkiye'ye patriot füze savunma sistemi verilebileceği bildirildi. NATO Genel Sekreteri Rasmussen, talep etmesi halinde Türkiye'nin patriot isteğini karşılamak durumunda olduklarını, NATO üyesi bir ülke olarak Türkiye'yi korumak konusunda kararlı olduklarını söylemişti.

Bugün gündeme düşen iddialarla birlikte, Türkiye'nin patriot füze sistemi konusundaki talebi de açıklığa kavuşmuş oluyor. NATO'nun Türkiye'ye patriot füze sistemi tedarik etmesinin, uzun süredir ABD ve Türkiye arasında planlanan ve hazırlıkları askeri heyetler arasında yürütülen fiili tampon bölge planı çerçevesinde gündeme geldiği anlaşılıyor.

Ancak Türkiye içerisine kurulacak bir füze sistemi 'tampon bölge'nin Türkiye'ye kurulması anlamına gelecek ve Suriye'deki savaşın Türkiye sınırları içerisine yansıması ihtimalini de artıracak. ABD'nin hazırladığı ve Obama'nın başkan seçilmesinden sonra düğmeye basılacak olan plan, sürecin inisiyatifini bütünüyle ABD'ye bırakırken, ortaya çıkabilecek her türlü tehlike ve risk ise, Türkiye'nin üzerine yıkılmış olacak.