16 yıldır kanayan yara: Digor katliamı
Bundan 16 yıl önce, 14 Ağustos 1993'te Kars'ın Digor ilçesi sakinleri üzerlerindeki baskı ve dayatmaları protesto etmek için kitleler halinde sessiz bir yürüyüş gerçekleştirdi.
Yürüyüş sessizdi, duyarlılık yaratmayı amaçlamıştı. Ancak devlet sessiz kalmamıştı, yürüyen kalabalığın üstüne yaylım ateşi açarak aralarında 5 çocuğun da bulunduğu 17 kişiyi katletmiş, onlarca kişiyi de yaralamıştı. Katliam çok 'tabii' olarak ört-bas edildi, düzmece yargılamalar sonucunda katliam sanığı özel tim mensupları beraat ettirildi.
Yargı süreci AİHM'e taşınan davada Türkiye olaydan mahkum edilirken, katliamın üzerinden geçen 16 yıla rağmen Digor katliamının mağdurları acıları ile başbaşa bırakıldı.
Kars'ın Digor İlçesi sakinleri 16 yıl önce bir katliama tanıklık etti. Gıda ambargosu, gözaltı, ev baskını hatta asker korkusundan ekinlerine dahi bakamayan binlerce kişi, 14 Ağustos 1993 tarihinde köylerden Digor ilçe merkezine 4 koldan yürüyüşe geçti. İki yürüyüş kolu jandarmanın 'ikna' etmesi sonucu geri döndü. Iğdır tarafından araçlarla gelen yaklaşık 3 bini aşkın kişi ise, ilçe girişinde polisler tarafından durdurularak, araçlardan indirildi. Sessiz bir şekilde yürüyüşe geçen yaşlı, genç, çocuk binlerce kişinin tek amacı, acılarına, korkularına duyarlılık yaratmaktı.
Yaylım ateşi başladı
Bir kaç dakikalık yürüyüşün ardından kayalıkların arkasına mevzilenmiş özel harekat timleri tarafından ağır silahlarla kitlenin üzerine yaylım ateşi açıldı. Ortalık bir anda savaş alanına döndü... Ve saldırının resmi bilançosu açıklandı.. 17 kişi yaşamını yitirmiş, 63 kişi isabet eden kurşunlarla yaralanmıştı.
8 yaşındaki Gülcan Çağdavul, Selvi Çağdavul (14), Yeter Kerenciler (13), Necla Geçener (14), Zarife Boylu (15), Erdal Buğan (17), Zeynep Çağdavul (19), Hacer Hacıoğlu (20), Suna Çidemal (21), Fatma Parlak (22), Faruk Aydın (27), Cemil Özvarış (39), Gıyasettin Çalışçı (41), Hasan Çağdavul (43), Süleyman Taş (47), Nurettin Orun (80), Tütiye Talan (66) isabet eden kurşunlarla yaşamını yitirmişti.
İddianame: Çatışma çıktı
Dönemin Kars Cumhuriyet Savcısı Cevat Barutçu'nun olaydan üç yıl sonra hazırladığı iddianamede şöyle denilmişti: "PKK'nın silahlı eylemlere başladığı 15 Ağustos 1984 tarihinin yıldönümü olması nedeniyle teröristler, Digor ve Kağızman'a bağlı köylerden halkı silah tehdidiyle korsan gösteriye zorladı. Toplanan 3 bin kişilik topluluk, 14 Ağustos 1993 günü Digor'a doğru yürüdü. Güvenlik güçleri topluluğun dağılması için ikazda bulundu. Ardından kalabalığın içinden güvenlik güçlerine roketle ateş açıldı. Güvenlik güçleri, kalabalığın dağılması için buna cevap verdi. Karşılıklı ateş bir dakika sürdü. Ölen ve yaralananların tümü Digor ve Kağızman'a bağlı köylerde oturan köylü vatandaşlardan oluştu."
Polisler beraat etti
Olayı gerçekleştirdiği iddia edilen sekiz Özel Harekat polisi, 10 yıl Kars Ağır Ceza Mahkemesi'nde, 'Kasten adam öldürmek ve adam öldürmeye tam teşebbüs' suçundan tutuksuz yargılandı. Polisler T.Y., İ.Y., M.D., Y.A., S.Ö., A.Y., S.K. ve S.B. tayinleri başka illere çıktığı için hiçbir duruşmaya katılmadı. Mahkeme, olayda kalabalıktan ateş açılması nedeniyle güvenlik güçlerinin karşı ateşle müdahalede bulunmasından dolayı 'meşru müdafaa şartlarının oluştuğu' gerekçesiyle tüm sanıkların geçen yıl şubat ayında beraatlerine karar verdi.