13-15 Ekim 2011 tarihlerinde Kafkas Üniversitesi'nde yapılacak olan "3. Uluslararası Kafkasya Tarih Sempozyumu" başladı. Sempozyumda Kars Antlaşması ve Bölgesel Etkileri ele alındı.

KAÜ Prof. Dr. Necdet Leloğlu Konferans Salonu’ndaki program; Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Rektörü Prof. Dr. Sami Özcan, Nahçıvan Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsa Habibbeyli, Gürcistan Ahılkelek Yüksek Eğitim Kurumu Koleji Rektörü Prof. Dr. Roin Kavrelişvili'nin açılış konuşmaları ile başladı.

KAÜ Rektörü Prof. Dr. Sami Özcan, Kafkasya’nın konumu itibariyle adeta Türkiye’nin uzantısı gibi olduğunu söyleyerek, “Nitekim Anadolu ve Kafkasya için “Küçük Asya” ve “Ön Asya” tabirlerinin kullanılması bu durumun bir göstergesidir. Kafkasya’nın istikrar ve refahı, Türkiye’nin olduğu kadar bölge ülkeleri içinde vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Kader birliği olarak nitelendirilebilecek bu hususiyet, bölgenin ortak tarihi, sosyal ve kültürel yapısından kaynaklanmaktadır” dedi.
Kafkasya’nın aynı zamanda Rusya, İran ve Türkistan’a giden yolların üzerinde bulunduğunu da hatırlatan Rektör Özcan, “Dolayısıyla tarihte büyük medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Bugün sayısız kültürel eserlerin bulunması bundan kaynaklanmaktadır. Bu medeniyetlerin bıraktığı izler bölgenin sosyo-kültürel zenginliğini oluşturmaktadır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla yeniden şekillenen bu coğrafyada Türkiye, ortak tarihi ve kültürel geçmişinden kuvvet alarak bölge ülkeleriyle ilişkilerini her geçen gün geliştirmektedir.” diye konuştu.
Kars’ın Türkiye’nin Doğu’ya açılan kapısı olduğu gibi Kafkasya’nın da Batı’ya dönük penceresi olduğunu da vurgulayan Özcan, “Tarihsel birası ve kültürel zenginliği ile geçmişte büyük hadiselere sahne olan Kars, gelecekte de bölge için sosyal, kültürel ve siyasal işbirliği platformu olmaya adaydır.” şeklinde konuştu.
Kars Antlaşmasına da değinen Özcan, şöyle konuştu: “Tarihsel süreçte bölgenin istikrarına yönelik adımlardan birini hiç kuşkusuz 13 Ekim 1921’de imzalanan Kars Antlaşması teşkil etmektedir. Yaklaşık 100 yıl boyunca büyük savaşlara sahne olan Kars ve Kafkasya, Kars Antlaşması ile aradığı barış ve huzur ortamına kavuşmuştur. Kars Antlaşması, Türkiye’nin Kafkas sınırlarını çizerken bölge ülkelerinin de siyasi varlığının teminatı olmuştur.”
Özcan daha sonra şunları söyledi: “Kafkas Üniversitesi, kurulduğu günden itibaren Nahçıvan Üniversitesi başta olmak üzere bölge üniversiteleriyle yakın ilişkiler kurarak çok sayıda bilimsel etkinlik gerçekleştirmiştir. Bunların sonuncusu şu anda yapmakta olduğumuz sempozyumdur. Sempozyum Kars ve Nahçıvan Üniversitelerinin ortak kararı ile hayata geçirilmiştir. Diğer üniversitelerin katkılarına da son derece müteşekkiriz. Sempozyumumuz, Kafkasya ile Türkiye arasında bilginin artırılmasına ve paylaşımına uygun bir zemin oluşturacaktır. Bu bağlamda bölgesel işbirliğini geliştirecek adımlardan biri olacaktır. Değerli bilim insanlarının katkılarıyla düzenlenen bu sempozyum, bölge tarihi hakkında yeni çalışmalara ışık tutacaktır.”
Nahçıvan Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsa Habibbeyli de, Kars Antlaşması’nın ve Kafkasya’nın önemine değindi. 12 yıldır Kafkas Üniversitesiyle ilişkilerinin devam ettiğini, diğer ilişkilerinin bulunduğu üniversitelerin yanında KAÜ’nün kendileri için çok önemli yerinin olduğunu belirtti. Kars Antlaşmasının Kafkas halklarının tarihinde büyük önem arzettiğini de ifade eden Habibbeyli, Kars Antlaşmasının bugünlere bile ışık tuttuğunu vurguladı. “Kars Antlaşması itibarlı bir senettir” diyen Habibbeyli, aynı zamanda da büyük ehemmiyetinin olduğunu kaydederek, “Kars Antlaşması kan dökülmesine bile engel olmuştur:” dedi.
Gürcistan Ahılkelek Yüksek Eğitim Kurumu Koleji Rektörü Prof. Dr. Roin Kavrelişvili ise, Kars Antlaşmasının Kafkasya bölgesinde huzura ev sahipliği yaptığını ifade ederek, Kars’ın ve Kafkas Üniversitesi’nin de önemli bir konumda olduğunu söyledi.
Konuk Rektörlerin Konuşmalarının ardından Kafkas Üniversitesi’nin tanıtımı ve Kafkas Üniversitesi’nin Yurtdışı faaliyetlerinin tanıtımı slayt gösterisi eşliğinde yapıldı daha sonra da panele geçildi.
İlk oturum başkanlığını Prof. Dr. Yavuz Arslan’ın yaptığı panelde, Prof. Dr. Enis Şahin “Kars Antlaşması Öncesi Kafkasya da Siyasi Gelişmeler”, Doç. Dr. Tuncay Öğün “Kars Antlaşmasına Zemin Hazırlayan Savaşlar Hakkında Genel Değerlendirme”, Prof. Dr. Hikmet Öksüz “Türk Dış Politikasında Kars Antlaşması ve Yeri”, Prof. Dr. Ali Arslan da “Uluslararası Gelişmeler Çerçevesinde Kars Antlaşması” konularını işlediler.
İkinci oturumun başkanlığını da Prof. Dr. Hikmet Öksüz yaptı. Oturumda Doç. Dr. Boran Eziz “Kars Antlaşması Öncesi Sovyetlerin Bölge Siyaseti”, Prof. Dr. Yavuz Arslan “Moskova Müzakereleri Sürecinde Kars Antlaşması”, Prof. Dr. Halil Bal “Kars Antlaşması ve Türkiye-Sovyetler Birliği İlişkileri”, Yrd. Doç. Dr. Merziye Memmedli ise “1920-1921 Yıllarında Rusya Türkiye Münasebetleri ve Güney Kafkasya Devletlerinin Merakları” konularını ele aldılar.
Prof. Dr. Enis Şahin’in başkanlığını yaptığı üçüncü oturumda da şu konular ele alındı: Prof. Dr. Esin Dayı “E. Selase Meselesinde Gelinen Son Nokta: Kars Antlaşması”, Doç. Dr. Serpil Sürmeli “Türk-Gürcü İlişkilerinin Kars Antlaşmasına Yansıması”, Doç. Dr. İbrahim Ethem Atnur “Moskova ve Kars Antlaşmalarına Göre Nahçıvan’ın Hukuki Oluşumu”, Yrd. Doç. Dr. Ömer Erden “Kars Konferansında Türkiye ve S. Rusya’nın Karşılıklı Endişeleri”
Prgrama Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Rektörü Prof. Dr. Sami Özcan, Nahçıvan Devlet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. İsa Habibbeyli, Gürcistan Ahılkelek Yüksek Eğitim Kurumu Koleji Rektörü Prof. Dr. Roin Kavrelişvili, Azerbaycan Kars Başkonsolosu Ayhan Süleymanov, Sarıkamış Belediye Başkanı İlhan Özbilen, Kars Ticaret Borsası Başkanı İsmet Çelik, gazeteciler ve öğrenciler katıldı.