ABD'nin İran'ın can damarlarını kesmeye dönük hamlesine AB'nin ardından Japonya'dan da destek geldi. ABD'nin hamleleri büyük bir bölgesel savaş tehlikesini giderek arttırıyor.

ABD'nin İran'a dönük yeni yaptırımlar içeren paketine Japonya'dan destek geldi. Tokyo yönetimi, İran'dan ithal ettikleri petrolün miktarını azaltacaklarını açıkladı. İran'ın toplam petrol ihracatında yüzde 14 gibi ciddi bir orana sahip Japonya'nın bu kararı, yüzde 18'lik yere sahip Avrupa Birliği'nin kararı ile birlikte düşünüldüğünde İran'ın petrol ihracatında yüzde 32'lik bir daralma anlamına gelecek. ABD, başta Çin olmak üzere İran'ın petrol ihraç ettiği ülkelere dönük baskısını da eşi görülmedik biçimde arttırıyor.

Japonya ABD'nin kendisine süre vermesi için yalvardı
Japonya, 31 Aralık'ta Obama yönetimi tarafından açıklanan ve İran Merkez Bankası'yla iş yapan yabancı finans kuruluşlarının cezalandırılmasını da içeren yaptırım paketine uygun biçimde İran'dan petrol ithalatını azaltacağını duyurdu. Karar, Japonya Maliye Bakanı Jun Azami tarafından ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner'ı Washington'da ziyareti sırasında basına duyuruldu. Japon Bakan Azami ABD'li Geithner'a, tam bir acz içinde, "Kararı uygulayacağız ancak bize zaman verin, Japonya'nın içerisinde bulunduğu durumu hesaba katın" dedi. Japonya, azalttığı petrol ithalatını telafi etmek için kendi topraklarından petrol çıkaracağını duyurdu ancak bu kaynağın oldukça sınırlı olduğu belirtiliyor.

Japonya Körfez krallıklarına yönelecek
Petrol ihtiyacının yüzde 10'luk bölümünü İran'dan karşılayan Japonya, Fukuşima nükleer santralinde yaşanan kaza ve diğer nükleer santrallerin bir süre sonra kapatılması yönündeki tartışmaya rağmen ABD'nin talebi doğrultusunda bu kararı almış oldu. Tokyo yönetimi, ithalatı Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne kaydırmak için de görüşmelere başladığını duyurdu.

İran'ın can damarlarını kesmeye dönük hamle savaşı kışkırtıyor
İran petrol ihracatının yüzde 40'lık bölümünü Çin, Japonya ve Hindistan'a yapıyor. Diğer büyük ithalatçı Avrupa Birliği'nin İran'dan petrol ithalatını yasaklayacağını duyurmasının ardından Japonya'nın adlığı bu karar İran'ın ağır biçimde ekonomik abluka altına alındığını gösteriyor.

İran, ABD ve AB'nin petrol ithalatı yasağı getirmesi karşısında dünya petrol sevkıyatının yüzde 40'ının geçtiği Hürmüz Boğazı'nı kapatabileceğini duyurmuştu. ABD ve İngiltere de böyle bir harekete askeri olarak yanıt vereceklerini açıklamış ve Basra Körfezi'ndeki askeri varlıklarını harekete geçirmişlerdi. Önümüzdeki günlerde ABD ve İsrail tarihlerinin en büyük askeri tatbikatını Basra Körfezi'nde gerçekleştirecek.

Geithner Japonya ve Çin'i ziyaret etti
ABD Hazine Bakanı Geithner, geçtiğimiz hafta Çin ve Japonya'ya giderek İran'a dönük yaptırım kararlarını destekleme çağrısında bulunmuştu. Çin ABD'nin talebini reddetmişti. Ancak Geithner, Pekin yönetiminin ne açıkladığını değil ne yaptığının önemli olduğunu belirtti. Çin'in Ocak ve Şubat ayı için İran'da ithal edeceği petrol miktarını yarıya indirme kararı Pekin yönetiminin önümüzdeki günlerde ABD baskısı karşısında net bir karşı tavır alıp almayacağını merak ettiriyor.

Çin, İran'ın toplam petrol ihracatı içinde yüzde 22'lik pay ile ilk sırada yer alıyor. Çin'in toplam petrol ithalatı içerisindeki İran'ın payı ise yüzde 11.

Geithner, İran Merkez Bankası'nın küresel finans sistemi ile tüm bağlantılarını kesme amacını taşıdıklarını açıklamıştı.

Çin ve Güney Kore'den Körfez ülkelerine acil ziyaret
Japonya'nın yanı sıra Çin ve Güney Kore Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar'ı önümüzdeki hafta ziyaret edeceğini açıkladı. Özellikle Çin'in bu hamlesi olası bir savaş durumunda ülkenin başka kaynaklara yönelmek için hazırlık yaptığını gösteriyor. ABD'nin İran ile finansal ilişkisi olan banka ve finans kurumlarına yaptırım uygulama kararının, uluslararası piyasalarla önemli düzeyde eklemlenmiş olan Çin'i başka tercihlere zorlayabileceğini düşündürüyor. İran'ın Çin'in en fazla petrol ithal ettiği üçüncü ülke.

Avrupa Birliği 23 Ocak'ta yaptırımları karar altına alacak
ABD'nin yaptırım paketine Avrupa Birliği'nden tam destek geldi. AB'nin, 23 Ocak'taki toplantısında İran'dan petrol ithalatını yasaklama tasarısını karar altına alması bekleniyor.